Zondag 17 Februari 2008

Een kraakheldere ijskoude dag. Rond 13:00 loop ik naar het centrum. Op straat rijden hier en daar al auto’s vol opgewonden jonge mannen zwaaiend met vlaggen. Sommige auto’s zijn speciaal overgespoten in fel rood met Albanese dubbelhoofdige adelaars. Ik voel een opkomende historische sensatie. Bij Nensi loopt het langzaam vol. Om 15:00 schakelt Radio Televisia Kosovo live over naar het parlement. Ook BBC World zendt het live uit. We zien minister president Thaci die vlekkeloos een politiek ultra correcte verklaring aflegt: minderheden hebben een plaats in Kosovo, de EU-missie wordt uitgenodigd, de VN mag nog enige maanden de overgang begeleiden en er wordt gestreefd naar goede relaties met alle buren (inclusief Servië). Op het moment van de stemming klikken de camera’s (zie eerste foto). Alle parlementariërs zetten hun handtekening. Dat duurt ongeveer 1,5 uur. Ik ben ondertussen de straat opgegaan en wring me tussen de mensen op de Moeder Teresa straat door (zie tweede foto). Elders op straat is een ware optocht van auto’s en vlaggen bezig (zie derde foto). Het is allemaal lekker heftig op zijn Balkans, maar tegelijkertijd verbazingwekkend stijlvol en vrolijk (zie vierde foto). Opeens zie ik de nieuwe vlag. Net wat anders dan ik gedacht had. Tegen de avond wordt een kunstwerk onthuld: NEWBORN (in grote gele letters). De menigte rent er op af om het vol te kalken nadat de president het goede voorbeeld heeft gegeven (zie vijfde foto). De avond wordt afgesloten met Beethoven voor de culturele elite en cheasy turbo folk voor het volk. Daarna een overweldigend vuurwerk vanaf 5 plaatsen in de stad. Vanaf het balkon hebben we een prachtig uitzicht (zie zesde foto). Beneden op straat loopt een man resoluut het hippe StripDepot café uit. Hij houdt een mitrailleur omhoog. Er klinken korte stevige knallen. Zo klinkt dat dus. Plop. Binnen gaat een Veuve Clicquot open.

Zaterdag 16 Februari 2008

Slecht geslapen. De leidingen in het huis sisten en kraakten als een vulkaan. Na het gebruikelijke uitgebreide zaterdagochtend ontbijt ging ik winkelen voor aanstaande zondag. Met de dames. Nensi totaal opgewonden. Donika balend van al dat gezeur over politiek (zit in PussyCatDols! fase). De hele binnenstad hing vol met de Albanese vlag: aan winkels, op taxi’s, rond bomen en om mensen. Ook waren er weer nieuwe posters van de vrienden van president Clinton (zie foto). In de supermarkt verkochten ze onafhankelijkheidswijn. Ik heb meteen een doos gekocht. In de middag heb ik mijn blog bijgewerkt, hete kippenlevertjes gemaakt (ik ga mijn collega’s morgen maar eens verassen met something completely different) en wat gelummeld. Zometeen ga ik eten bij Nensi en daarna uit met Eduard en enkele Europese vrienden die speciaal hier naar toe zijn gekomen om het allemaal mee te maken.

Vrijdag 15 Februari 2008

Rond 11:00 uur ontstond er opwinding in de gang. Lokale medewerkers hadden gehoord dat de minister president Thaci een persconferentie zou geven in het Grand Hotel om 13:30 uur. Zou de onafhankelijkheid nu al worden aangekondigd? We besloten er heen te gaan. Thaci was gedurende de ochtenduren in Macedonië geweest om een over een grensgeschil te onderhandelen. Dat was pikant omdat dit grensgeschil tot voor kort tussen Servië en Macedonië was. Nu waren de onderhandelingen dus tussen Kosovo en Macedonië. De zaal zat propvol met journalisten. Een vrouw sprak me aan: de journaliste van het Financieel Dagblad die ik vorig jaar al een keer in Pristina was tegengekomen. Voor me stond de Bulgaarse televisie. Ik realiseerde me dat de hele wereld mee keek. Rond 13:20 uur kwam een jonge vrouw het podium op. Vlora! Ik had haar niet meer gezien sinds ze in het parlement verkozen was afgelopen november. En nu stond ze daar de zaal toe te spreken. Thaci kwam op en legde nog eens rustig uit dat in het zelfstandige Kosovo de rechten van minderheden boven alles gerespecteerd zouden worden. Een Duitse vroeg wanneer de onafhankelijkheid zou worden verklaard. Thaci ontweek de vraag. Een zucht van teleurstelling ging door het publiek. In een stil moment stond een Servische journalist op en vroeg wat er nieuw was aan... (de vertaling haperde). Thaci antwoorde iets vaags in het Albanees. Het publiek was verward en had zijn aandacht verloren. Er kwamen nog wat vragen, maar al snel loste de bijeenkomst op. Terwijl ik naar buiten schuifelde zei Jonathan (UK) - die goed Servisch spreekt - opgewonden 'There was no Serbian translation!'. 'And the Serbian journalist asked for it!' 'He asked for it!' Verdwaasd liepen we naar buiten. Pas later die dag realiseerden we ons wat een flater hier geslagen was. Gelukkig bleek het niet te zijn opgepikt door de internationale pers...

Aan het einde van de middag ging een mail rond met het programma van de onafhankelijkheidsverklaring. De datum 17 februari werd voor het eerst genoemd.

10:00 Prime Ministers heads off from Government to Parliament
11:00 Prime Minister makes public the request for extraordinary session of the Parliament
12:00 Assembly Presidency Meeting
13:30 Meeting of the Parliamentary Groups
15:00 Plenary Session of Kosova Assembly
18:00 Statement by three leaders at Hotel Grand MEDIA CENTER
18:30 Hoist of Independence Obelisk in front of the Youth Palace in Prishtina
19:00 Kosova Philharmonic Concert Hall 1 October
20:00 Concert in Prishtina Square
22:50 President and Prime Minister address the masses
23:00 Fireworks displayed at four different parts of Prishtina

Omdat we als werknemers van de internationale administratie van Kosovo geen mening mogen hebben over de onafhankelijkheid en dus niet actief deel mogen nemen aan de festiviteiten besloten we met een aantal collega’s in Nensi’s appartement aan de Moeder Theresa straat zondag bijeen te komen. Het appartement wordt klaargemaakt als prive media centrum: 2 TVs, internet, skype, drank, hapjes en een balkon met uitzicht over de massa’s. Avonds kwam ik met Nensi terecht op een verjaardagsfeestje van een vriendin van Donika (Nensi’s dochter). De jarige was blij dat de onafhankelijkheid vandaag niet was uitgeroepen. 15 Februari moest haar feestdag blijven.

Donderdag 14 februari 2008

Na de ochtendvergadering haastte ik me naar een kick off conference van het nieuwe USAID project voor lokale overheden. Mijn hele netwerk was er (ministers, burgemeesters, EU, Wereldbank en UNDP). Opvallend was de toespraak van de nieuwe minister van binnenlandse zaken die ronduit aangaf dat een van zijn prioriteiten het tegengaan van parallelle (lees Servische) bestuursstructuren was. Dat wordt geen gemakkelijke taak. De meeste Kosovo Serven willen niet in een gemeente wonen die verantwoording schuldig is aan Pristina. Servie heeft dus nog steeds eigen ziekenhuizen, scholen, rechtspraak en administratieve diensten. Het ontmantelen hiervan is politiek zeer explosief. Het kan slechts met zachte dwang. En dat helpt niet. Nog niet. Gedurende de middag werkte ik aan een toespraak voor de lancering van een rapport volgende week. De dag eindigde met een lange vergadering met de OVSE ambassadeur waarin we brainstormden over de situatie na de onafhankelijkheid. Daarna had ik eindelijk weer eens tijd om te sporten. Stevige drum & bass op mijn walkman en flink doorwerken. Heerlijk. Omdat mijn auto weer eens kapot is ging ik met een taxi naar huis. De chauffeur was Servisch. In een mengeling van Duits en Engels wist hij me duidelijk te maken dat hij in Pristina wil blijven wonen. Hij wilde zelfs gaan werken op onafhankelijkheidsdag. Fantastisch. ’s Avonds heb ik mijn 15 kilo emergency koffer klaargemaakt. In Nederland is Ayaan Hirsi Ali maar weer eens in het nieuws.

Woensdag 13 februari 2008

De dag begon met een security briefing voor internationale medewerkers. We worden geacht onze Motorala walkie talkie voortdurend aan te houden (ook ’s nachts) en een tas met maximaal 15 kilogram belangrijke reisspullen klaar te zetten. De lokale krachten konden het niet nalaten grappen te maken over zoveel zorgzaamheid. Wij schaamden ons omdat er voor hen niets wordt geregeld. Tijdens de dag ontving ik een e-mail met het web adres van Kosovo Thanks the World. Een website waarop de landen staat die Kosovo gaan erkennen. Nederland staat er nog niet op. De ochtend eindigde met een bezoek aan de Kosovo Cadastre Agency om te bespreken hoe toegang kan worden verkregen tot de kadastrale archieven die Servie in 1999 mee heeft genomen bij de terugtrekking.’s Middags heb ik verder gewerkt aan het rapport over de gemeentelijke herindeling. Tegen de avond kwam het bericht binnen er kennelijk een brief van Servië aan de OVSE klaarligt met een veto voor het mandaat. Deze brief wordt aanstaande dinsdag verzonden. Dat betekent dan het einde van mijn werkzaamheden hier. De werkdag eindigde met een gesprek op de residentie van het hoofd van het Nederlandse liaison office. Tegen het einde van de avond bleek Nederland te zijn toegevoegd op de website van Kosovo Thanks the World.

Dinsdag 12 februari 2008

Iedere dag begin met een senior management vergadering. Vandaag was er de verwarrende mededeling dat de onafhankelijkheid aanstaande zondag misschien toch niet doorgaat. De EU wacht nog steeds op een uitnodiging van Ban Ki Moon voor haar missie in Kosovo. De lidstaten die minder enthousiast zijn over de onafhankelijkheid van Kosovo wensen deze dekking van de VN. De mededeling wordt enigszins meewarig aangehoord. Alles is inmiddels mogelijk en dit kan er ook nog wel bij. Gedurende de dag werk ik aan een rapport over de gemeentelijke herindeling die na de onafhankelijkheid zal worden opgestart. De Servische minderheid krijgt vijf eigen gemeenten. Met een totale boycot van Belgrado in het verschiet wordt dit een netelige kwestie. De OVSE teams in het veld monitoren de situatie ter plekke. Het rapport wil meer inzicht geven in de problemen die Kosovo te wachten staan. Ik lunch met de hoofden van de minderheden en de rule of law divisie. We nemen nog maar weer eens de scenario’s voor na de onafhankelijkheid door. ’s Middags krijg ik van een medewerker het bericht dat de nieuwe gemeentewet en herindelingwet door de transitie werkgroep van de regering zijn goedgekeurd. Later belt de Wereldbank om te melden dat de conferentie over fiscale decentralisatie in Ohrid, Macedonie aanstaande vrijdag en zaterdag niet doorgaat. Ook andere instituten bereiden zich klaarblijkelijk voor op de onafhankelijkheidsverklaring aanstaande zondag. ’s Avonds ga ik naar yoga. Gedurende anderhalf uur ben ik weg uit de hectiek, weg uit mijn hoofd. Voor het naar bed gaan Skype ik nog even met mijn broer. Buiten razen de generatoren. De elektriciteit is weer uitgevallen.

Kosovo thanks the world

Since today there is a web site with a world map that shows countries that intend to recognize Kosovo's independence. After the declaration - probably this Sunday - the site will be updated continuously. You can find it at: http://www.kosovothanksyou.com.

The Netherlands appeared on the map this afternoon. Pfew..., now I do not have to hide my nationality this Sunday.

Happy shooting

Last week I recieved an internal memo with do and don'ts for the independence day that is widely expected to happen next Sunday February 17th. I appreciated the memo because it made me aware of many things that an Amsterdam city centre boy just isn't expecting: "During the course of the celebrations ‘Happy Shooting’ is likely to occur; there is a strong possibility that there will be an influx of visitors to Kosovo from neighbouring countries, causing roads throughout Kosovo to be heavily congested and driving may be erratic; it is possible that the mobile phone network will be so overused by celebrants that it will not function correctly; all mission members who have handheld Motorola radios are to ensure that they are charged and tuned into the appropriate radio channel for their region."

The note on the bottom was a real after burner: "... What goes ‘up’ during ‘Happy Shooting’ must come ‘down’ ..."

Identification - Part IV

In the last few months judges have narrowed the choice for the Kosovar flag and emblem down to three. Avoiding ethnic sensitivity is still one of the main criteria, but this week the head of the commission deciding on the symbols announced also that the flag should be simple enough for a six-year-old child to draw. I liked that remark.

The first picture above shows one of the three final designs. It shows the contours of Kosovo in white on a blue background, surrounded by five stars. The biggest star would represent Albanians, who account for 90 percent of Kosovo's 2 million people. The other stars show other communities (Serbs, Roma, Ashkaeli and Egyptians). The background refers to Kosovo's future direction: the European Union.

This is not surprising: the current flag of the recent Yugoslav breakaway state Bosnia shows similar characteristics. Nonetheless it is interesting to note that Kosovars tend to make such a pragmatic move. During the NATO bombings in the late nineties and the recent status negotiations, the USA have shown more determination in allowing Kosovo independence. The Europe Union followed hesitantly with some members still openly refusing to recognize Kosovo's independence. Consequently earlier versions of the flag looked more like the 51st state of the USA (see the second design from the USA Albanian lobbyist DioGuardi). With choosing for the blue flag Kosovo shows a lot of pragmatism and maturity.

The choice for the flag will only be made after the independence. That means that for the flag waving on Independence Day the Albanian flag will be used.